by 
Zmiany barwnikowe na białku oka powstają z komórek barwnikowych (melanocytów i melanoforów). Wytwarzają melaninę chroniącą organizm przed nadmiernym promieniowaniem ultrafioletowym. Niestety jednak zmiany te mogą także zapoczątkować znamiona chorobowe o charakterze łagodnym lub złośliwym. Oczywiście występuje także melanoza związaną z rasą, u osób innego pochodzenia niż kaukaskie. Jest to brązowe, brązowożółte lub brązowoczarne zabarwienie w obrębie szpary powiekowej, najintensywniejsze przy rąbku rogówki. Plamka na białku oka – co właściwie oznacza?
Plamka na białku oka – objawy
Tak naprawdę, to wszystko – od drobnych urazów, aż po raka, może powodować powstawanie plamek na białku oka. Oczywiście większość plamek nie jest poważna i występuje bez żadnych dodatkowych objawów. Jednak, jeśli zauważysz zmianę na białku oka, to zawsze warto udać się na wizytę do optometrysty.
Oko wypełnione jest lepkim żelem białkowym, który nadaje kształt gałce ocznej. Żel stanowi około dwóch trzecich objętości oka i jest to głównie woda. We wczesnym okresie życia, białko jest grubsze, ma konsystencję białka jajka. Z wiekiem zaczyna się przerzedzać i staje się bardziej płynne. W miarę jak białko staje się bardziej płynne, małe kawałki odciągają się od siatkówki.
Czasem pojawienie się złogów i zaczerwienienia w rogówce oka powoduje stosowanie kropli do oczu zawierających witaminę C. Natomiast kropki Horner-Trantas charakteryzują się małymi zaokrąglonymi wypukłościami, zwanymi brodawkami, występującymi na powierzchni oka lub powieki. Dodatkowe objawy to silne swędzenie, fotofobia, uczucie obcego ciała, wydzielina, skurcz powieki oraz rozmycie widzenia. Jeśli chodzi o znamiona pojawiające się na oku, które występują wokół tęczówki lub pod siatkówką, to często są one nieszkodliwe, jednak bywa też tak, że mogą rozwinąć się w raka oka.
Pinguecula, to zagęszczenie spojówki. Zmiana ta nie jest nowotworowa, pojawia się w postaci guzów na gałce ocznej, na górze środkowej części twardówki. Jest spowodowana ekspozycją na promieniowanie ultrafioletowe oraz częste narażenie na kurz i wiatr. Często dotyka osób starszych, które spędzają dużo czasu na zewnątrz bez okularów przeciwsłonecznych i nakrycia głowy.
Pterygium, to mięsista tkanka na spojówce. Tworzy się ona po stronie nosa i może rosnąć w kierunku źrenicy. Pomimo niepokojącego wyglądu, pterygium nie jest chorobą nowotworową, a jego wzrost zazwyczaj spowalnia się z biegiem czasu lub zatrzymuje się. W skrajnych przypadkach dochodzi do częściowego lub całkowitego pokrycia źrenicy i powoduje zaburzenia widzenia.
Melanoza rasowa, to łagodny stan chorobowy. Charakteryzuje się płaską pigmentacją spojówkową lub ciemnymi plamami. Stan ten rzadko rozwija się w czerniaka spojówkowego.
Przyczyna plamki ocznej określi, jakiego rodzaju komplikacje mogą się rozwijać. Jednak w przeważającej części, plamom na białku oka nie towarzyszą poważne powikłania, może się natomiast pojawić nadmierne uczucie swędzenia. Jednak w zależności od przyczyny wystąpienia plamki ocznej, może ona spowodować znaczny dyskomfort, pozostawić blizny, a nawet rozwinąć się w chorobę nowotworową. Dopiero gdy lekarz określi przyczynę pojawiającej się zmiany na białku oka, dopiero wtedy można dostosować odpowiednie leczenie.
Czarna plamka na białku oka
Pojawienie się czarnej plamki na białku oka, to najczęściej po prostu zmiana barwnikowa spojówki białkowej i konieczne jest, aby zbadał ją lekarz.
Plamy mogą występować w różnych formach – możesz zauważyć czarny, brązowy, czerwony lub żółty kolor. W niektórych przypadkach są one nieszkodliwe, w innych mogą wymagać bardziej kompleksowego leczenia. Jeśli zaobserwujesz zmiany, to koniecznie umów się na wizytę u optometrysty. Najczęściej takie zmiany muszą być regularnie monitorowane.
Możesz również zauważyć, że w pewnych warunkach – na przykład przy jasnym świetle – zauważysz ciemną plamę w polu widzenia. Jest to zjawisko tak zwanych mętów lub pływaków. Są one zazwyczaj spowodowane zmianami zachodzącymi w żelowej substancji występującej w oku i pojawiają się wraz z wiekiem. Plamy mogą być widoczne, gdy nierozpuszczone cząsteczki żelu rozchodzą się i unoszą się w ciekłym białku. Cienie rzucane przez nie na siatkówkę powodują widoczne plamy, które możesz zauważyć szczególnie w jasnym świetle lub gdy patrzysz na oświetlony ekran.
Widoczne plamy na oku mogą być również wynikiem pęknięcia małego naczynia krwionośnego. Może to być spowodowane wieloma różnymi czynnikami, w tym podnoszeniem szczególnie ciężkich przedmiotów lub urazem okolic oczu. W niektórych przypadkach widoczne plamy pod oczami mogą również wskazywać na inne choroby, takie jak cukrzyca, czy nadciśnienie.
W niektórych przypadkach optometrysta może przepisać leki. Zdarza się też, że lekarz może skierować Cię do lekarza w celu przeprowadzenia dalszych badań przesiewowych lub zalecić zabieg chirurgiczny w celu skorygowania wszelkich problemów z oczami, zanim wpłynie to na Twój wzrok. Czasem ,,pływaki” mogą być objawem odłączonej siatkówki, co wymaga natychmiastowego zabiegu chirurgicznego.
Ciemne plamki na białku oka
Pojawienie się ciemnych plamek, to zazwyczaj znamię barwnikowe określane jako melanina. Wymaga obserwacji, a jeśli się zmienia, to konieczna jest wizyta u okulisty. Czasem takie plamki można usunąć operacyjnie, jednak zaleca się, aby je pozostawić, gdyż zabieg może spowodować niepotrzebne powikłania. Niestety przyczyny rozwoju zmian barwnikowych spojówki nie są do końca wyjaśnione. Część z komórek barwnikowych w czasie rozwoju nadmiernie gromadzi się w jednym miejscu. Istnieją przypadki, w których liczba komórek barwnikowych w danym miejscu jest prawidłowa, jednak nadmierna jest w nich ilość barwnika.
W przypadku czerniaka spojówki, melanocyty mogą przekształcić się w komórki nowotworowe pod wpływem działania promieniowania słonecznego. Nowotwór ten jest rzadszy niż czerniak skóry czy czerniak wewnątrzgałkowy i rzadziej dotyka osób pochodzących z Afryki i Azji.
Kropka na białku oka
Czerwona plamka na oku jest oznaką pęknięcia naczynia krwionośnego. Mimo, że nie niesie to żadnych poważnych konsekwencji, to warto jest udać się do okulisty, gdyż czasem jest to jeden z objawów wylewu podspojówkowego lub poważnych schorzeń.
Jeżeli jednak czerwonej plamce nie towarzyszą żadne choroby, to samoistnie wchłania się zazwyczaj po 10–14 dniach. Czasem do pęknięcia naczynia krwionośnego na białku oka i pojawieniu się plamki dochodzi u osób stosujących źle dobrane szkła kontaktowe. Nieodpowiednie szkła powodują otarcia nabłonka rogówki i utrudniają wymiany płynów znajdujących się pod soczewką. Zbyt ciasne szkła kontaktowe doprowadzają do pieczenia oraz kłucia, dochodzi do podrażnienia naczyń rąbka lub spojówki. Wylew podspojówkowy natomiast oznacza, że soczewki są noszone zbyt długo. Bywa też tak, że pojawienie się czerwonej plamki to wynik nadmiernie wysuszonego oka. Powodem tego jest zbyt dużo spędzonego czasu przed komputerem lub w pomieszczeniach klimatyzowanych. Często dodatkowymi objawami suchego oka jest piekący ból oraz nadwrażliwość na światło.
Do wylewu podspojówkowego dochodzi często w wyniku podrażnienia oka. Czerwona plamka na oku może być też spowodowana nadmiernym wysiłkiem, kaszlem, kichaniem, wymiotami, zaparciami, czy śmiechem.
Czasem czerwona plamka, to efekt stosowania nieprawidłowej metody leczenia cukrzycy lub miażdżycy. Cukrzyca negatywnie wpływa na stan naczyń krwionośnych oczu, może doprowadzić do retinopatii, czyli uszkodzenia siatkówki. Miażdżyca z kolei sprawia, że naczynia krwionośne stają się kruche i mają skłonność do pękania.
Czerwona plamka może być także wywołana nagłym wzrostem ciśnienia tętniczego, a także pojawić się podczas stosowania kwasu acetylosalicylowego, zawartego między innymi w aspirynie lub polopirynie oraz podczas zażywania niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które prowadzą do krwawień. Wylew podspojówkowy może być także spowodowany zaburzeniami krzepnięcia krwi, a także niedoborem witaminy K.
Na pękanie naczyń krwionośnych mają wpływ także zaburzenia hormonalne. Podczas ciąży bardzo często pojawiają się czerwone plamki na białku, a nawet pogorszenie wzroku. Po porodzie objawy zanikają samoistnie.
Plamka na białku oka u dziecka
Pojawienie się plamki na białku oka u dziecka może być spowodowane naczyniem wodnym oka, plamką barwnikową lub urazem mechanicznym. Nawet jeśli przyczyna jest znana, to sprawy nie należy bagatelizować i koniecznie udać się na wizytę do lekarza i okulisty, zwłaszcza jeśli dziecko ma jasne oczy.
Plamka na białku oka – co oznacza
Zmiany barwnikowe mają najczęściej kolor brązowy, brązowożółty, brązowoszary, szary lub czarny. Czasem pojawiają się zmiany amelanotyczne, czyli bezbarwnikowe, mogą być zaróżowione lub żółte. Również pochodzą z melanocytów, jednak nie wytwarzają barwnika.
Wiele z tych zmian nie stanowi zagrożenia. Jednak szczególnej uwagi wymagają zmiany uwypuklone albo nietypowo umiejscowione. Wizyta u lekarza jest konieczna zwłaszcza, jeśli zmiana przybiera inny kształt, gdy zmienia się stopień wysycenia barwnikiem oraz gdy pojawiają się nowe ogniska lub występują zgrubienia.
