Ziołolecznictwo to znana i sprawdzona metoda w walce z wieloma dolegliwościami. Zioła na alergię, takie jak czystek, rumianek czy wiesiołek, są często wykorzystywane w medycynie naturalnej. W odróżnieniu od innych leków, zwykle nie powodują skutków ubocznych. W walce z alergią bardzo pomocna jest pokrzywa, która działa przeciwzapalnie i jest bogatym źródłem witamin (między innymi A i C). Objawy alergii łagodzi również nawłoć, zawierająca liczne antyoksydanty. Stosowanie ziół to dobry sposób na leczenie alergii, o ile nie jesteśmy na nie uczuleni. Niestety, alergia na zioła może pojawić się w każdym wieku, dlatego warto wiedzieć, jak się objawia i jak najszybciej usunąć czynnik alergizujący.
Uczulenie na zioła występuje stosunkowo rzadko, ale zdiagnozowanie schorzenia jest dość trudne. Reakcje alergiczne u osoby uczulonej na konkretne zioło mogą bowiem pojawić się zarówno po spożyciu świeżej rośliny, jak i po zastosowaniu kosmetyku z jej dodatkiem. Jakie zioła uczulają najbardziej? Jak objawia się tego typu alergia i na czym polega leczenie? Szczegółowe informacje znajdziecie w artykule.
Alergia na zioła – przyczyny
Dlaczego niektórzy z nas zmagają się z alergią? Uczulenie może powodować właściwie każdy czynnik, który nasz organizm rozpoznaje jako nieznany. Jest to pewnego rodzaju zaburzenie układu immunologicznego, który niewłaściwie reaguje na niektóre substancje dostarczane organizmowi. Układ odpornościowy zaczyna „walczyć” z alergenem, czemu towarzyszą nieprzyjemne dolegliwości. Chociaż alergia może pojawić się w reakcji na dłuższy kontakt z silnym alergenem, zwykle skłonność do uczuleń jest przekazywana w genach.
Reakcja alergiczna, która pojawia się po spożyciu konkretnego zioła lub przyprawy, w wielu przypadkach może być związana z uczuleniem na pyłki roślin – mamy wtedy do czynienia z alergią krzyżową. U osób uczulonych na pyłki brzozy i bylicy mogą pojawić się objawy alergii, zwłaszcza po zjedzeniu kopru włoskiego, anyżu, kminku i kolendry. Z kolei osoby uczulone na pyłki roślin zielnych powinny wyłączyć z diety gałkę muszkatołową, imbir oraz cynamon. Do produktów wywołujących objawy alergii możemy zaliczyć także niektóre owoce, takie jak awokado, banan, truskawki, papaja czy jabłko.
Alergia na zioła – objawy
Uczulenie na zioła wywołuje takie same objawy, jak każda alergia pokarmowa. To między innymi:
- katar sienny
- zawroty głowy
- zapalenie spojówek
Oprócz wymienionych wyżej dolegliwości, mogą pojawić się również niewielkie zmiany skórne. Pamiętajmy, że objawy alergii mogą się różnić, a ich nasilenie zależy od ilości spożytych ziół oraz natężenia właściwości uczulających danej substancji. Bardzo ważne jest wczesne wykrycie alergii, co pozwala skutecznie złagodzić jej objawy.

Wstrząs anafilaktyczny – na czym polega i jak go rozpoznać?
Warto wiedzieć, na czym polega wstrząs anafilaktyczny, ponieważ może się on pojawić u każdej osoby zmagającej się z alergią pokarmową, w reakcji na kontakt z alergenem. Najczęściej występuje u małych dzieci i kobiet. Główne objawy wstrząsu to silne zawroty głowy, chrypka, duszności, kołatanie serca, a w niektórych przypadkach również wymioty i biegunka. Podczas wstrząsu anafilaktycznego następuje gwałtowny spadek ciśnienia krwi, co może prowadzić do utraty przytomności, a w skrajnych przypadkach powoduje zgon. Aby zapobiec konsekwencjom wstrząsu anafilaktycznego, należy jak najszybciej podać choremu adrenalinę, która działa kurcząco na naczynia krwionośne, co przywraca prawidłowe ciśnienie.
Jakie zioła uczulają najbardziej?
Do najbardziej uczulających ziół możemy zaliczyć: kolendrę, oregano, koper włoski i seler. Zioła o średnim ryzyku wywołania objawów alergii to cynamon, bazylia, kminek, zioła prowansalskie, papryka i jałowiec. Najmniej uczulające przyprawy to estragon, cząber, goździki, imbir, gałka muszkatołowa, liść laurowy, kardamon, wanilia, tymianek, szałwia i majeranek.
Co ciekawe, niektóre zioła mogą uczulać tylko podczas bezpośredniego kontaktu ze skórą – na przykład rumianek. Oznacza to, że osoba, u której pojawia się reakcja alergiczna przy zetknięciu z naparem z rumianku, nie musi rezygnować z picia herbaty rumiankowej.
Zioła fotouczulające – lista
Zioła fotouczulające to rośliny, które zwiększają wrażliwość organizmu na działanie promieni słonecznych. Mogą powodować uczulenie na słońce. Osoby, które stosują leczenie za pomocą ziół fotouczulających, powinny ograniczać kontakt ze słońcem do minimum. Aby zapobiec nieprzyjemnym objawom, warto regularnie stosować kremy z filtrem UV. Przy bliskim kontakcie ze słońcem, zioła fototoksyczne stosowane wewnętrznie mogą wywołać rumień, obrzęki, zaczerwienienie, wyprysk alergiczny, a w niektórych przypadkach oparzenie słoneczne. Zawarte w ziołach substancje, pod wpływem promieni słonecznych uwalniają wolne rodniki, co prowadzi do ostrych reakcji zapalnych.
Najbardziej fotouczulającą rośliną jest dziurawiec, stosowany między innymi w leczeniu stanów depresyjnych. Do innych fototoksycznych ziół zaliczamy:
- rutę zwyczajną
- skrzyp polny
Uczulenie na zioła a stosowane kosmetyki
Uczulenie na zioła może pojawić się również po użyciu niektórych kosmetyków z dodatkiem niektórych roślinnych substancji. Najbardziej narażone są osoby z wymagającą, delikatną skórą. Wrażliwa cera ma znacznie zmniejszoną barierę ochronną, co sprawia, że składniki kosmetyku przenikają nieco głębiej, wywołując reakcje alergiczne. W takim przypadku może pojawić się kosmetyczne zapalenie skóry, które jest główną przyczyną kontaktowego zapalenia skóry, pokrzywki kontaktowej i zaburzeń barwnikowych.
Główne objawy kosmetycznego zapalenia skóry to zaczerwienienie, swędzenie, napięcie skóry, krosty, pęcherzyki i grudki. Osoby uczulone na zioła powinny unikać kremów zapachowych i preparatów z dodatkiem dużej ilości substancji konserwujących.
Warto wiedzieć, że zioła i owoce wywołujące uczulenie są często dodawane do perfum (na przykład bergamota czy cytryna, które zwiększają wrażliwość na słońce).

Uczulenie na zioła a ciąża
Ciąża to szczególny okres dla organizmu kobiety. W tym czasie warto szczególnie zwracać uwagę na spożywane pokarmy, ponieważ niektóre z nich mogą negatywnie wpływać na dziecko. Oto przyprawy, których lepiej unikać:
cynamon- zawiera duże ilości kumaryny, która jest szkodliwa dla wątroby. Kumaryna zwiększa ryzyko poronienia i prowadzi do wielu wad rozwojowych u dziecka- może powodować między innymi zaburzenia wzrostu.
aloes- mimo że ze względu na właściwości bakteriobójcze roślina jest często wykorzystywana w medycynie naturalnej, u ciężarnych może powodować niebezpieczne przekrwienie macicy i przedwczesne skurcze.
żeń-szeń- mimo że działa pozytywnie na mózg dorosłego człowieka, nadal nie wiadomo, jak wpływa na płód, dlatego lepiej unikać go w czasie ciąży.
tymianek, rozmaryn- zioła te zwiększają ryzyko poronienia i niekorzystnie wpływają na serce, które podczas ciąży jest bardzo obciążone.
szałwia- jej częste spożywanie może doprowadzić do przedwczesnego porodu. Szałwia przyczynia się również do zmniejszenia ilości produkowanego mleka, dlatego powinno się wyłączyć ją z diety również podczas karmienia piersią.
Jeśli przed ciążą u kobiety występowała alergia pokarmowa, zmiany hormonalne mogą łagodzić lub zaostrzać jej objawy. Czasami pierwsze objawy alergii mogą pojawić się właśnie w ciąży. Pamiętajmy, aby powiadomić lekarza prowadzącego ciążę o wszystkich przyjmowanych lekach – w tym szczególnym okresie dobierze on terapię w taki sposób, aby była w pełni bezpieczna dla dziecka. Niektóre objawy, które powoduje kontakt z alergenem, mogą być ryzykowne dla płodu (na przykład atak astmy, który przyczynia się do niedotlenienia), dlatego kobiety nie powinny bagatelizować alergii. Zioła dozwolone w ciąży to pokrzywa, rumianek i nawłoć, które łagodzą objawy uczulenia.
Diagnoza i leczenie
Należy pamiętać, aby nie lekceważyć pierwszych sygnałów, jakie daje nam organizm, ponieważ może to pogłębiać objawy i prowadzić do poważnych powikłań, takich jak astma. Jak zdiagnozować uczulenie na konkretną substancję? Najczęściej lekarz rozpoznaje alergię po przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem. Następnie należy wykonać podstawowe badania, między innymi testy płatkowe, punktowe testy skórne oraz oznaczenie swoistych IgE. Jeśli mimo nasilonych objawów, wyniki badań nie potwierdzają alergii, pacjent zostaje poddany próbie prowokacyjnej, która polega na stopniowym podawaniu mu coraz większych dawek alergenu.
Aby zadbać o zdrowie, wystarczy niewielka zmiana codziennych nawyków. Najskuteczniejszą metodą, jeśli chodzi o leczenie alergii na zioła, jest całkowite wyeliminowanie czynnika alergizującego. Pamiętajmy, że najbardziej alergizujące są świeże zioła, dlatego w przypadku uczulenia, zioła o niewielkiej alergenności warto zawsze poddawać obróbce termicznej. U niemowląt i dzieci ze stwierdzoną alergią należy jednak całkowicie wykluczyć je z diety. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić także stosowanie leków przeciwhistaminowych i przeciwzapalnych.
Osoby uczulone powinny zachować szczególną ostrożność podczas przyjmowania popularnych ziołowych leków i suplementów, dostępnych bez recepty – pamiętajmy, aby zawsze dokładnie czytać ulotki. Ważny jest również wybór odpowiednich, delikatnych kosmetyków, dzięki którym unikniemy stanów zapalnych.
