by 
Odbudowa zęba leczonego kanałowo jest zadaniem bardzo odpowiedzialnym i czasem może się okazać trudne. Zapobieganie zanieczyszczeniom lub złamaniom jest zawsze problemem – zwłaszcza gdy brakuje dużej części koronowej struktury zęba, co utrudnia znalezienie wystarczającej pozostałości dla uzupełnienia. Wiadomo jednak, że pacjentowi zależy, aby utrzymać własny ząb, zamiast zastępować go implantem. Przy tak dużej stawce, jak można skutecznie podnieść prawdopodobieństwo osiągnięcia sukcesu regeneracji? Wszystko zawsze zaczyna się od bliższego przyjrzenia się dostępnym możliwościom zastosowanego leczenia i uwzględnienia istotnych czynników ryzyka przed podjęciem ostatecznej decyzji.
Podobne do opisanych problemy endodoncji, zagadnienia stomatologii i inne tematy związane z leczeniem trudnych przypadków to główny temat bogato ilustrowanej książki „Endoprotetyka, przewodnik dla praktyki” autorstwa dra Macieja Żarowa, a wydanej przez wydawnictwo Kwintesencja.
Z jakimi problemami boryka się współczesna endoprotetyka?
Chociaż niewystarczająca struktura zęba jest częstym problemem, postęp w stomatologii adhezyjnej umożliwia dentystom wiązanie uzupełnienia z pozostałą tkanką zęba, nawet jeśli brakuje odpowiedniej retencji. Współczesna endoprotetyka na co dzień napotyka podobne problemy, a ich rozwiązanie stanowi codzienną rutynę wielu lekarzy stomatologów, chirurgów dentystycznych i endodontów. Przystępując do uzupełniania pozostałej po leczeniu kanałowym części zęba, zawsze muszą pamiętać, że co najmniej jedna nienaruszona ściana powinna być obecna, aby zapewnić przyzwoitą powierzchnię wiązania dla nowej odbudowy nakładki. W odcinku bocznym dodatkową retencję można znaleźć w komorze miazgi trzonowca, umożliwiając odbudowę monolityczną – bez konieczności zakładania wkładu koronowo-korzeniowego. Dzięki temu przeżywalność jest bardzo wysoka – jedno z badań wykazało 98% przeżywalność po siedmiu latach od przeprowadzenia zabiegów.
Endoprotetyka i trudne przypadki kliniczne
Choć dzisiejsza stomatologia w dużej mierze opiera się na praktycznym doświadczeniu lekarzy pracujących w gabinetach stomatologicznych, wiele przypadków, z którymi mogą zetknąć się nieliczni z nich, daje przyczynek do budowania nowej wiedzy. Wiele z nich zostało opisanych we wspomnianej pozycji – „Endoprotetyka, przewodnik dla praktyki”:
Przypadek 1:
Po złamaniu ściany podniebiennej i wypełnieniu pozostała tylko ściana policzkowa. To wystarczyło do związania uzupełnienia, bez konieczności umieszczania słupka. Gingiwektomię wykonano po stronie podniebiennej w celu odsłonięcia marginesu, a ścianę policzkową obniżono, aby umożliwić pokrycie guzka. Ostateczne uzupełnienie zostało przyklejone do zęba za pomocą adhezyjnego cementu żywicznego. Pomimo powodzenia w obszarze zębów trzonowych, nadal zaleca się odbudowę wkładu koronowo-korzeniowego na koronie w przypadku zębów jednokorzeniowych, gdy brakuje wystarczającej ilości substancji w koronie zęba.
Wnioski:
Planując leczenie koronowo-korzeniowe, stan pozostałych korzeń i ilość pozostałego materiału koronowego są ważne, aby zapewnić co najmniej 2 mm ferruli, co, jak wykazano, poprawia trwałość uzupełnienia. Tradycyjne odbudowy wkładów koronowo-korzeniowych z metalu odlewanego dają przewidywalne długoterminowe wyniki, przy średnim przeżyciu 13,5 roku. W ciągu ostatniej dekady wzrosło użycie cementów adhezyjnych i wkładów włóknistych – i wykazały one podobną trwałość jak tradycyjne metody, z jednym badaniem wykazującym wskaźnik przeżycia 94% po sześciu latach. Istotna różnica między tymi dwiema metodami polega jednak na współczynniku niepowodzenia.
Przypadek 2:
Tuleja wystarczająca do umieszczenia wkładu włóknistego zacementowanego za pomocą samoadhezyjnego cementu żywicznego, po którym następuje odbudowa kompozytu. W przypadku braku okucia można wykonać dodatkową retencję za pomocą ekstruzji ortodontycznej lub chirurgicznego wydłużenia korony.
Wnioski:
Gdy ogólne rokowanie zęba jest wątpliwe, lepszym rozwiązaniem może być ekstrakcja i wszczepienie implantu. Ilekroć trzeba przywrócić ząb leczony kanałowo, należy zacząć od przejrzenia opcji leczenia wraz z unikalnymi czynnikami dla każdego przypadku. Podczas gdy wkład i rdzeń z odlewanego metalu często powoduje katastrofalne pęknięcie pozostałego korzenia, wkład z włókna światłowodowego pęka w miejscu wkładu lub po prostu się poluzowuje. Dzieje się tak, ponieważ właściwości mechaniczne wkładu z włókna przypominają właściwości naturalnego zęba, który pozwala materiałowi absorbować i rozpraszać naprężenia, zamiast przenosić całe napięcie na korzeń.
