Oktenidyna – do czego służy?

Oktenidyna, czyli dichlorowodorek oktenidyny to substancja czynna, używana jako środek do odkażania ran. Oktenidyna zyskała uznanie już w latach 80-tych. Stała się skuteczną alternatywą dla innych środków odkażających, których nie można było bezpiecznie stosować na błony śluzowe i niektóre rany. Dzięki bezpieczeństwu środek ten ma szerokie zastosowanie. Oktenidyna ma lepsze działanie niż spirytus salicylowy, woda utleniona i jodyna. Jej stosowanie jest całkowicie bezpieczne i nie wywołuje dodatkowych dolegliwości. Sprawdza się idealnie w przypadku wszelkich otarć, skaleczeń i zadrapań.

Informacje na temat oktenidyny

Dichlorowodorek oktenidyny został wprowadzony do użytku w połowie lat 80, jako efekt poszukiwań bezpiecznego antyseptyku na błony śluzowe jamy ustnej. Efekt został osiągnięty dzięki syntetyzacji dodatnio naładowanej cząsteczki reprezentującej grupę aktywnych przeciwdrobnoustrojowo bispirydyn. Dalsze badania, które prowadzono wykazały kliniczne potwierdzenie działania oktenidyny i jej skuteczność przeciwdrobnoustrojową oraz pełne bezpieczeństwo stosowania.

Nieprawidłowe gojenie się ran może doprowadzić do licznych powikłań. Stosowanie dichlorowodorku oktenidyny ze względu na swoje właściwości sprawdza się w wielu dziedzinach medycyny. Chętnie stosuje się go przy zakażeniu ran chirurgicznych, pielęgnacji szwów pooperacyjnych, w pediatrii oraz do dezynfekcji jamy ustnej.

Oktenidynę możesz nawet stosować po ukąszeniu komara, gdy boli cię gardło, czy gdy zmagasz się z infekcją intymną. Oktenidyna skutecznie zwalcza infekcje, a przede wszystkim jej stosowanie nie powoduje szczypania, czy pieczenia. W dodatku środek sprawia, że każda rana goi się szybciej.

Początkowo oktenidyna była stosowana jako bezpieczny antyseptyk na błony śluzowe jamy ustnej. Z czasem okazało się, że jest również skuteczna w leczeniu wszelkich ran, przy zabiegach urologicznych i ginekologicznych.

Oktenidyna jest bardzo uniwersalna, wykorzystywana jest w leczeniu zarówno ran ostrych, ran urazowych, jak i oparzeń, odmrożeń, ran powstałych na skutek działania czynników chemicznych czy promieniowania.

Jodyna i spirytus nie mają tak dobrego działania, jak oktenidyna. Jodyna barwi ranę i uniemożliwia określenie jej gojenia. Natomiast spirytus powoduje dodatkowe podrażnienie, mimo tego, aż do 2010 roku był zalecany do odkażania pępków noworodków. Niestety nie tylko nie przyspieszał gojenia rany, ale nawet ją opóźniał!

Efekty działania oktenidyny

To nieprawda, że pieczenie po odkażeniu rany oznacza, że rana się goi. Ból jest sygnałem dodatkowego podrażnienia rany. Zaczerwienienie i swędzenie to kolejne negatywne skutki odkażania rany tradycyjnymi metodami. Co innego jest w przypadku preparatów z oktenidyną. Informacje i badania na temat tego środka wykazały, że jego działanie jest bezbolesne i bezpieczne.

Preparaty z oktenidyną są bezbarwne, ich stosowanie nie powoduje żadnych skutków ubocznych. Ponadto oktenidyna zwalcza chorobotwórcze mikroorganizmy aż przez całą dobę! Dzieje się tak dlatego, że substancja ta nie jest absorbowana w głąb ciała. Oktenidyna działa przede wszystkim powierzchniowo, czyli na samej ranie, skórze lub błonie śluzowej.

Efekty działania oktenidyny nie uszkadzają zdrowych tkanek, nie powodują alergii, nie przynoszą żadnych skutków ubocznych, nie powodują oporności bakterii, nie powodują bólu podczas aplikowania na ranę oraz nie barwią rany, a ponadto działają przez bardzo długi czas.

Oktenidyna jest dobrze tolerowana przez tkanki pacjenta. Podczas jej stosowania nie ma zjawiska indukcji oporności drobnoustrojów na oktenidynę. To sprawia, że jest zalecana nawet przy operacjach, między innymi w procedurach antyseptycznych zapewniających jałowość. Oktenidyna jest skuteczna w zwalczaniu bakterii, jakim jest gronkowiec złocisty, który powoduje infekcje skóry, tkanek miękkich i jest oporny na antybiotyki. Jeżeli w związku z działaniami prowadzącymi do naruszenia ciągłości skóry bakteria ta przedostanie się do tkanek miękkich, może wywołać infekcję, która rozprzestrzeni się z krwiobiegiem lub obejmie kości. Zdolność oktenidyny do usuwania gronkowca potwierdzona została badaniami.

W przypadku oktenidyny występuje zjawisko „utrzymującego się efektu”. W skrócie oznacza to, że antyseptyk wiąże się z komórkami ciała pacjenta i stopniowo się od nich odłącza, wciąż wykazując działanie przeciwdrobnoustrojowe. Utrzymujący się efekt jest bardzo istotną cechą antyseptyku w leczeniu ran przewlekłych. Bardzo ważna w tym przypadku jest zdolność do połączenia z macierzą komórek gospodarza przez minimum 24 godziny oraz uwalniana z niej w stężeniach przeciwdrobnoustrojowych bez efektów cytotoksyczności.

Jak działa oktenidyna? Substancja ta na powierzchni komórek eukariotycznych tworzy kompleksy z białkami, które charakteryzują się niską cytotoksycznością oraz zdolnością działania przeciwdrobnoustrojowego.

Bardzo ważną cechą antyseptyku, jest brak toksycznych właściwości względem komórek gospodarza. Indeks biozgodności informuje o aktywności przeciwdrobnoustrojowej środka. Oktenidyna również w tym względzie cechuje się najlepszymi parametrami.

Oktenidyna kiedy stosować?

Oktenidyna jest środkiem odkażającym nowej generacji. Znajduje zastosowanie w niszczeniu bakterii, nawet tych bardzo opornych, takich jak Chlamydia, czy Mycoplasma oraz grzybów, pierwotniaków i wirusów.

Tak jak wcześniej wspomniano mechanizm działania polega na uszkadzaniu błony i ściany komórkowej drobnoustrojów, co prowadzi do śmierci komórki. Ogromną zaletą jest to, że oktenidyna nie uszkadza przy okazji zdrowych komórek w miejscu odkażania. Dzięki temu właśnie zastosowanie oktenidyny nie przynosi dodatkowych dolegliwości bólowych.

Jak stosować leki antyseptyczne, takie jak oktenidyna:

Leki antyseptyczne można stosować na niezbyt rozległe rany i do leczenia antyseptycznego w obrębie błon śluzowych oraz przed i po zabiegach operacyjnych, w ginekologii, urologii, proktologii, dermatologii, geriatrii, wenerologii, położnictwie i stomatologii. Ponadto stosować je można:

• przy drobnych ranach oparzeniowych i owrzodzeniowych,
• przy nierozległych ranach i szwach pooperacyjnych,
• przed i po badaniach diagnostycznych w obrębie narządów płciowych, również przy czynnościach dokonywanych przy porodzie,
• przed i po zabiegach diagnostycznych w okolicy odbytu (przy płukaniu otwartych ropni okołoodbytniczych, zakażonych krwiaków itp.),
• przed i po cewnikowaniu pęcherza moczowego,
• przed czynnościami związanymi ze sztucznym zapłodnieniem,
• w pediatrii,
• do wspomagania leczenia antyseptycznego grzybicy międzypalcowej,
• do pooperacyjnych i poporodowych irygacji pochwy oraz przy zakładaniu wkładki wewnątrzmacicznej,
• przed badaniami andrologicznymi.

Działanie oktenidyny rozpoczyna się już po pierwszej minucie od aplikacji i utrzymuje się przez 60 minut, dzięki czemu podczas zabiegów diagnostycznych, terapeutycznych i operacyjnych jest zachowane całkowite bezpieczeństwo. Oktenidyna działa na powierzchni danego miejsca. Wskazana jest do stosowania w krótkich zabiegach antyseptycznych przed w trakcie i po zabiegach diagnostycznych w ginekologii, urologii, proktologii, dermatologii, geriatrii, wenerologii, położnictwie i stomatologii. Podczas płukania rany należy ostrożnie wprowadzać oktenidynę, tak aby nie wprowadzić preparatu pod ciśnieniem. Nie należy również przekraczać dawki oktenidyny.

Rodzaje preparatów z oktenidyną?

Szybkie gojenie ran i skuteczność działania to główne zalety oktenidyny. Jednak to jeszcze nie wszystko. Substancja ta ma różne formy. Możemy znaleźć oktenidynę w formie żelu na rany, roztworu do irygacji ran, antyseptyku w formie płynnej, a nawet emulsji antybakteryjnej do ciała. Forma żelu to delikatny i bezbolesny sposób na rany, który utrzymuje ich wilgotne środowisko. Oprócz tego żel hamuje wzrost bakterii w łożysku rany i w opatrunku okluzyjnym. Żel może być także stosowany do leczenia ran termicznych i różnego rodzaju oparzeń.

Natomiast roztwór do irygacji ran to produkt o zupełnie innym działaniu. Zastosowanie roztworu pomaga szybko i skutecznie oczyścić ranę i bezboleśnie usunąć złogi i skrzepy. Metoda irygacji nawilża rany i utrzymuje wilgoć, dzięki czemu leczenie ran i gojenie przebiega sprawnie i w odpowiednich warunkach. Irygator można także stosować jako odpowiednik soli fizjologicznej, do usuwania bandaży i wyschniętych, przylegających do ciała opatrunków. Roztwór doskonale czyści, a jego działanie w żaden sposób nie wpływa negatywnie na skórę i tkankę. Lek może być stosowany na każdy rodzaj ran, nawet na rany przewlekłe, gdyż może być bezpiecznie stosowany przez długi czas. Taki preparat jest stabilny przez 8 tygodni po pierwszym otwarciu.

Jeśli chodzi o antyseptyk, to może on być stosowany do ran urazowych, ostrych i przewlekłych, a także ran chirurgicznych oraz oparzeń. Chora skóra i błona śluzowa może być bezpiecznie dezynfekowana z użyciem tej metody. Lek jest wykorzystywany w przedoperacyjnej antyseptyce skóry przylegającej do błon śluzowych, często podczas cesarskiego cięcia. Ponadto stosuje się go u wcześniaków i niemowląt, może być także używany po pierwszym trymestrze ciąży.

Ostatnia forma zawierająca oktenidynę, czyli emulsja antybakteryjna, to idealny lek do mycia włosów i ciała, który zabija bakterie. Zawiera substancje pielęgnujące, zapobiega wysuszeniu skóry i wspomaga płaszcz lipidowy. Możesz bez problemu stosować taki preparat w przypadku skóry wcześniaków i u dzieci. Emulsja znalazła także zastosowanie w codziennej higienie pacjentów, w tym osób obłożnie chorych, ponieważ ma neutralne pH i nie zawiera środków zapachowych, czy barwiących.

Jak dbać o rany?

Partie skóry, czy błony śluzowe należy odkażać oktenidyną z atomizera lub jałowym gazikiem nasączonym preparatem, który zawiera oktenidynę. Natomiast płukanie jamy ustnej powinno trwać przez około 20 sekund. Po płukaniu gorzki smak utrzyma się przez około godzinę. Przy zastosowaniu oktenidyny do irygacji pochwy może wystąpić uczucie ciepła lub pieczenia. Oktenidyna nie wchłania się, więc jest mało prawdopodobne, aby powodowała działania niepożądane. Oktenidynę można także stosować z opatrunkami zawierającymi srebro.

Odpowiednie leczenie każdej rany należy poprzedzić analizą. Co spowodowało ranę i jaka jest jej forma? Warto także zidentyfikować metody leczenia, które dotąd były nieskuteczne, ponieważ to również pozwala ustalić, z jakim typem rany ma się do czynienia. Jest to bardzo ważne w przypadku ran przewlekłych. Następnie dokonywana jest diagnostyka, a na końcu rozpisuje się plan leczenia. Pierwszy etap leczenia rany to jej oczyszczenie, za pomocą opatrunków. Potem należy przejść do antyseptyki rany. Nakłada się opatrunek pierwotny, czyli kompres, opatrunek specjalistyczny lub formę żelową. Zależnie od wyboru nakłada się opatrunek wtórny, który ma dodatkowe właściwości antybakteryjne. W zależności, jakie są efekty stosowania, można wybrać inną metodę leczenia. Oktenidyna chroni przed infekcjami i wspomaga leczenie.

W przypadku ran zainfekowanych konieczne jest użycie preparatu antyseptycznego o odpowiedniej biozgodności. Ponadto taki antyseptyk musi być kompatybilny z opatrunkami, które zawierają substancję przeciwbakteryjną. Opatrunek musi mieć odpowiednią do wysięku chłonność i dobrze dopasowywać się do łożyska rany. Pamiętaj, że nie wolno łączyć działania antyseptyków zawierających oktenidynę i jod, ponieważ następuje reakcja chemiczna uwalniania czystego jodu!