Na samym początku, należy zauważyć kilka istotnych szczegółów dotyczących codziennego sposobu odżywiania, nazywanego dietą. Powinna ona być dopasowana do indywidualnych potrzeb człowieka, nie zapominając o tym, że produkty w niej przygotowane, nie powinny sprawiać naszemu układowi trawiennemu żadnych problemów.
Olbrzymie ilości różnego typu informacji odnoszących się do zdrowego trybu życia, mogą czasem spowodować zawrót głowy. Stosowanie różnych diet, bez konsultacji ze specjalistą może być groźne dla zdrowia. Wielu specjalistów zgodnie uważa, że ukierunkowanie się na pozornie zdrowe i nieprzetworzone produkty, może doprowadzić do zaburzeń psychicznych. Ortoreksja jest nowym problemem, który może dotknąć każdego z nas, a często można nawet nie zdawać sobie z tego sprawy.
Co to jest ortoreksja?
Na to pytanie można by odpowiedzieć kilkoma hasłami, a jednym z nich mogłoby być „Obsesja na punkcie zdrowego odżywiania”. Niektórzy określają ją nawet jako patologiczne podejście do odżywiania się. Prostym przykładem, może być także to, że osoby takie zwracają chorobliwą uwagę na to, aby produkty, które spożywają, były bez cukru, bez glutenu, wolne od GMO, czy hodowane bez pestycydów.
Co to jest ortoreksja poza tym? Może ona także dotyczyć unikania pokarmów przygotowanych w określony sposób, to jest ugotowanych, usmażonych czy grillowanych. Osoby te uważają, że taki sposób przygotowania jedzenia jest szkodliwy dla zdrowia. Patrząc na to zaburzenie z innej strony, możemy je określić jako skupianie się wyłącznie na diecie, poprzez co zapomina się o zwykłych codziennych czynnościach, takich jak spacer, czy poświęcenie czasu samemu sobie.
Ortoreksja – jak wygląda test?
Specjaliści, zajmujący się leczeniem tego typu problemów u ludzi, opracowali specjalny test. Polega on na udzieleniu odpowiedzi na pytania twierdząco lub przecząco.
- Myślenie o zdrowym jedzeniu zajmuje mi trzy godziny dziennie
- Z wyprzedzeniem planuje posiłku, które zjem
- Większe znaczenie ma dla mnie to co jem niż odczucia smakowe
- Lepsza jakościowa dieta, sprawiła, że moja jakość życia spadła
- Jestem dla siebie co raz bardziej wymagający/wymagająca
- Mogę poświęcić przyjemne doznania płynące z jedzenia, kosztem spożycia tego, co uważam za właściwe
- Moja samoocena wzrasta, gdy zjem coś, co uważam za zdrowe, a gdy inni nie jedzą zdrowo, potępiam ich zachowanie
- Czuje do siebie obrzydzenie albo poczucie winy, gdy zjem coś spoza swojej diety
- Moje przywiązanie do diety przyczyniło się do izolacji od znajomych
- Jak jem zgodnie ze swoimi przekonaniami, czuje całkowitą kontrolę nad swoim życie
Jeśli odpowiedziałeś/odpowiedziałaś na co najmniej 4 pytania twierdząco to test na ortoreksje wypadł pozytywnie. Oznacza to, że musisz zwrócić się o pomoc do specjalisty.
Ortoreksja i jej objawy
Dzięki powyżej zamieszczonemu testowi, nikt nie powinien mieć większych wątpliwości odnośnie tego, czy problem ortoreksji go dotyczy. Jeśli wyniki testu, nie przekonują w wystarczającym stopniu, można udać się na wywiad do lekarza internisty, psychiatry albo psychologa. Towarzyszącymi schorzeniami mogą być zawroty głowy, depresja, anemia, a w przypadku kobiet – zaburzenia dotyczące cyklu menstruacyjnego.
Objawy ortoreksji są tak naprawdę trudne do samodzielnego stwierdzenia. Dlatego też konieczna jest pomoc odpowiednich osób, które specjalizują się w diagnostyce tej dolegliwości. Najważniejsze jednak jest to, aby zdać sobie sprawę z problemu, który wystąpił, dzięki czemu chęć podjęcia z nim walki z pewnością będzie łatwiejsza.
Ortoreksja – leczenie zależy w dużej mierze od Ciebie!
Najczęściej wykorzystywanym sposobem jest psychoterapia. Nierzadko jest ona wykonywana dwutorowo, skupiając się na oddziaływaniu psychicznym i fizycznym. Zatem połączenie pracy psychologa i dietetyka przyniesie najlepsze skutki, ale to leczony musi wykazać się olbrzymią determinacją w przechodzeniu leczenia. W momencie, kiedy pojawiają się problemy z utrzymywaniem diety u pacjenta, jest niezbędna pomoc psychoterapeuty.
Leczenie ortoreksji trwa zazwyczaj bardzo długo, a proces ten jest niezwykle trudny nie tylko dla chorego, ale również dla jego rodziny oraz otoczenia. Niezwykle kluczowe jest wspieranie takiej osoby, podczas przechodzenia przez nową dietę. Ważne jest także to, aby chory zauważył, że spożywanie nowych produktów nie wiążę się z negatywnymi zmianami w jego organizmie.
Zaburzenia odżywiania to między innymi ortoreksja
Generalnie zaburzenia jedzenia zostały sklasyfikowane jako jednostki chorobowe, które charakteryzują się zakłóceniem łaknienia na podłożu psychicznym. W ich skład wchodzą zaburzenia specyficzne i niespecyficzne. Nie od dziś wiadomo, że brak reakcji i podjęcia odpowiedniego leczenia może doprowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, a w niektórych wypadkach, nawet do śmierci.
Do tej pory najpopularniejszymi zaburzeniami odżywiania były anoreksja (jadłowstręt psychiczny) i bulimia (czasowe napady nadmiernego spożywania posiłków). Ortoreksja to zaburzenia odżywiania, które zostały odkryte i scharakteryzowane całkiem niedawno, bo w 1997 roku, ale o tym nieco szerzej w akapicie, który znajduje się niżej (ortoreksja – nowe zaburzenie odżywiania).
Ortoreksja – skutki mogą być groźniejsze niż można przypuszczać
Niestety, większość osób nie do końca zdaje sobie sprawę z tego, do czego może doprowadzić ortoreksja. Najpierw należałoby zacząć od ogromnych niedoborów wielu składników odżywczych, które są przez chorą osobę wykluczane.
Wykluczenie spożywania wielu rodzajów produktów i zastąpienie ich innymi jest zgubne. Organizm staje się co raz bardziej osłabiony, wskutek czego jego prawidłowe funkcjonowanie jest mocno zaburzone. Taki efekt jest odczuwalny zarówno w sferze fizycznej, jak i psychicznej. Skutki ortoreksji, jeśli chodzi o choroby, to: anemia i osteopenia, która przeradza się z czasem w osteoporozę.
Niedożywienie organizmu odbija się w codziennym życiu, z często utrudniając proste czynności. Częste wpadanie w depresje, jest już bardzo poważnym światłem ostrzegawczym.
Ortoreksja na forum o chorobach XXI wieku
Jak całkiem słusznie zauważono w wielu tematach dyskusyjnych, ortoreksja jest nową chorobą, charakterystyczną dla XXI wieku. W dzisiejszych czasach zdrowy tryb życia jest coraz bardziej propagowany. Oczywiście nie ma w tym nic złego, jeżeli podejdzie się do tego tematu w sposób odpowiedzialny. Istnieje jednak druga strona medalu – wpływ mediów społecznościowych i rosnący kult ciała, mają bardzo często negatywny wpływ na psychikę, w szczególności młodych osób.
Jak wynika z forum o ortoreksji, wielokrotnie przypadki tej choroby, dotyczą osób, które w sposób nieprawidłowy interpretują wzorce zdrowego trybu życia, starając się niejako przypodobać społecznościom różnych portali. Aczkolwiek najczęściej zauważanym zachowaniem, jest ciągłe i chorobliwe myślenie, wręcz troska, na temat tego, czy dany posiłek na pewno będzie zdrowy.
Ortoreksja (Orthoresia nervosa z greckiego) to problem, którego można uniknąć
Zdrowy i prawidłowy sposób odżywiania, wcale nie musi oznaczać, że może pojawić się ryzyko posiadania opisywanej w tym artykule obsesji. Nie mniej jednak warto pamiętać o tym, że tego typu problem został zdiagnozowany i występuje u dużej liczby osób. Zanim ta komplikacja zdrowotna zostanie wykryta, można się jej ustrzec.
Nie jest to trudne ani skomplikowane. Kiedy pojawi się u kogoś chęć przejścia na jakąkolwiek dietę, powinno zostać to uzgodnione z odpowiednim specjalistą. Trzymanie się wytyczonego planu i wskazówek od dietetyka z całą pewnością uniemożliwi zapadnięcie na Ortoreksję (orthoresia nervosa). Równie ważne jest to, aby być odpornym na porady wszelkich osób, które tylko pozornie wydają się być specjalistami.
Skąd się bierze ortoreksja u młodzieży?
Z tego samego powodu, co u osób dorosłych. Jednak grupa wiekowa, do której należą młode osoby, jest szczególnie podatna na tego typu zaburzenia. Jego źródłem w tym wypadku może być wiele czynników, takich jak chęć zaimponowania rówieśnikom swoim wyglądem (nadmierna dbałością o własne ciało, co przeradza się w obsesję), czy potrzeba życia według własnych, niekoniecznie słusznych pod względem zdrowotnym przekonań.
Ortoreksja u młodzieży może być szczególnie niebezpieczna, z uwagi na okres dojrzewania, w którym następuje wiele zmian. Te dynamiczne zmiany charakteryzują się zwiększonym zapotrzebowaniem na witaminy i inne mikroelementy, które są niezwykle ważnym budulcem dla zachodzących procesów. Zaburzenia związane z niewłaściwą dietą mogą skutkować poważnymi powikłaniami w przyszłości, z których młodemu człowiekowi będzie bardzo trudno się wyleczyć.
Nowe rozpoznanie ortoreksji, z którym lepiej się zapoznać
W ostatnim czasie można zauważyć rosnącą liczbą opracowań dotyczących ortoreksji. Powodem jest diagnozowanie coraz większych ilości osób, borykających się z tym problemem. Dzięki temu wiedza na temat tej przypadłości jest coraz większa. Dlatego tak ważne jest, aby każdy, kto spotka się z informacją na temat tego schorzenia, propagował w miarę możliwości wiedzę na jego temat.
Dzięki temu być może uda się ustrzec kogoś przed tą chorobą. Jeśli chodzi o literaturę, która może pomóc w zgromadzeniu większej ilości wiedzy na temat omawiany w tym artykule, to na pewno można polecić pozycję „Ortoreksja – nowe rozpoznanie, autorów: Janas-Kozik M., Zejda J., Stochel M., Brożek G., Janas A., Jelonek I.
Ortoreksja – nowe zaburzenie odżywiania
Niestety, współcześnie można zaobserwować wyraźny wzrost problemów o podłożu psychicznym u dużej liczby osób. Jak zostało wspomniane to powyżej, dotyka to w dużej mierze młodych osób. Prognozy co do rozwoju tego typu obsesji czy problemów nie są zbyt optymistyczne. Dlatego tak ważne jest uświadamianie społeczeństwa na temat takich zagrożeń.
Ortoreksja jako nowe zaburzenie odżywiania zostało odkryte przez amerykańskiego lekarza, który sam na nią cierpiał. Nazywał się on Steven Barman. Już w swojej pracy na temat tej dolegliwości, zwrócił uwagę na jej charakterystyczne elementy (opisane w akapicie o objawach), zaznaczając, że jedyną grupą stanowiącą od nich wyjątek, są wegetarianie, ale to z uwagi na ich przekonania, a nie na obsesyjne zwracanie uwagi na to, co będzie się spożywało.
Jak sobie radzić z ortoreksją?
Reasumując, pierwszym krokiem, aby sprawdzić czy ta obsesja dotyczy akurat mnie, jest zadanie sobie kilku pytań, które zostały zamieszczone powyżej. Uciekanie od problemu i wmawianie, że nie dotyczy on akurat mojej osoby jest bardzo dużym błędem, który może tylko spotęgować negatywnie oddziaływanie ortoreksji na organizm.
Jeśli zostanie postawiony pierwszy i najważniejszy krok, wtedy powinniśmy zadać sobie pytanie: jak sobie radzić z ortoreksją. W całym procesie, oprócz osobistej walki, bardzo ważne jest wsparcie udzielone od rodziny i bliskich. Terapia behawioralno-poznawcza przeprowadzona przez lekarzy specjalistów na pewno przyczyni się do poprawy stanu zdrowia. W celu całkowitego wyjścia z choroby, bardzo ważne będzie zastosowanie nowego jadłospisu oraz osobista praca nad sobą.
Ortoreksja – jadłospis
Niemożliwym jest podanie uniwersalnego jadłospisu w przypadku zapadnięcia w tę obsesję. Nie można go określić z bardzo prostej przyczyny. Każda osoba, która ma do czynienia z ortoreksją, charakteryzuje się przecież inną wagą, wzrostem czy płcią oraz wieloma innymi osobistymi cechami, które będą determinantami w budowaniu jadłospisu.
Jadłospis przy okazji występowania ortoreksji powinien układać wyłącznie człowiek z odpowiednimi kwalifikacjami, czyli dietetyk, najlepiej przy współpracy z lekarzem. Będzie on wprowadzał stopniowo nowe produkty, które dotychczas były przez chora osobę wykluczane. Jak nietrudno się domyślić, może to nie być przyjemny proces, ponieważ będzie wymagał przełamania się, oraz przekonania do nowych produktów, które pojawiły się w nowej diecie leczonej osoby.