by 
W większości przypadków przebywanie na słońcu jest bardzo zdrowe dla naszego organizmu. Promienie słoneczne są bogatym źródłem witaminy D, która wzmacnia układ odpornościowy i chroni przed infekcjami. Słońce podnosi poziom endorfin i jest naturalnym antydepresantem. Niestety, dla niektórych z nas kontakt ze słońcem może być bardzo ryzykowny. Uczulenie na słońce (inaczej fotodermatoza idiopatyczna) dotyka coraz więcej osób. Pojawia się nie tylko latem, ale również wiosną i jesienią. Przyczyną jest nieprawidłowe działanie układu immunologicznego, który w kontakcie z promieniami słonecznymi zaczyna atakować własne komórki. Alergia na słońce jest najczęściej diagnozowana u dzieci i kobiet po 50 roku życia. Skąd bierze się nietypowe uczulenie i czy można mu zapobiec? Jakie są metody leczenia fotodermatozy? Odpowiedź znajdziecie w artykule!
Uczulenie na słońce – przyczyny i rodzaje alergii
Uczulenie na słońce może mieć wiele różnych przyczyn. Zwiększona wrażliwość może być spowodowana poważnymi schorzeniami, takimi jak toczeń rumieniowaty układowy, łuszczyca czy porfirie (choroby związane z nieprawidłowym działaniem enzymów). Dlatego pojawienie się uczulenia powinno być wystarczającym powodem do wizyty u lekarza. Warto wiedzieć, że alergia na słońce najczęściej pojawia się u osób z jasną karnacją lub bielactwem. Ryzyko zachorowania jest większe, jeżeli podobne przypadki występowały wcześniej w rodzinie. Możemy wyróżnić kilka rodzajów uczulenia na słońce:
- Fotodermatoza samoistna – pojawia się zwykle podczas pierwszych słonecznych dni, kiedy nasz organizm nie wytworzył jeszcze melaniny, która chroni nas przed działaniem słońca. Dlatego warto pamiętać o odpowiedniej ochronie skóry.
- Reakcja fototoksyczna – wywołują ją zwykle kosmetyki, których używamy (perfumy, dezodoranty, lakiery do paznokci, cienie do powiek). Warto wiedzieć, że niektóre substancje zwiększają wrażliwość organizmu na słońce. W tym przypadku reakcja alergiczna może pojawić się u każdego. W upalne dni lepiej zrezygnować z kolorowego makijażu. Możemy również wybrać specjalne kosmetyki w wersji “wakacyjnej”, dostępne w drogeriach. Nie zawierają one substancji zwiększających wrażliwość na światło.
- Reakcja fotoalergiczna – jest spowodowana zażywaniem niektórych leków przeciwbólowych lub ziół. Niestety, w tym przypadku nasz organizm “zapamiętuje” działanie uczulających substancji i zaczyna bronić się przed słońcem za każdym razem, kiedy mamy z nim kontakt. Informacja o działaniu poszczególnych substancji znajduje się zwykle na ulotce dołączonej do preparatu, dlatego przed użyciem warto dokładnie ją przeczytać. Po jakich lekach wzrasta wrażliwość na słońce? Chodzi głównie o środki hormonalne, moczopędne oraz preparaty na nadciśnienie. Ryzyko wystąpienia alergii zwiększa się również w czasie przyjmowania antybiotyku (tetracykliny). Latem warto zrezygnować z regularnego picia dziurawca, który jest znanym, naturalnym antydepresantem. Niestety, roślina ta znacznie zwiększa wrażliwość organizmu na słońce.
Pamiętajmy także o zasadach pielęgnacji skóry po zabiegach kosmetycznych. Niektóre z nich (na przykład mikrodermabrazja czy peelingi chemiczne) usuwają zewnętrzną warstwę naskórka, której zadaniem jest ochrona przed czynnikami zewnętrznymi. Dlatego przez kilka dni po zabiegu powinniśmy unikać kontaktu ze słońcem.
Uczulenie na słońce – jak wygląda? Podstawowe objawy
Co ciekawe, osoby uczulone na słońce nie odczuwają bólu, który towarzyszy zwykle oparzeniom słonecznym. Do typowych objawów alergii na słońce należą:
- wysypka
- plamy
- drobne krostki
- świąd
- liszaje
- rumień
- piekące wypryski
- pęcherze
- niewielkie guzki
- opuchlizna
- przebarwienia
- podrażnienie oczu
- gorączka
- dreszcze
- biegunka
Zmiany skórne pojawiają się wyłącznie w miejscach, które były wystawione na działanie promieni słonecznych. Zazwyczaj pierwsze objawy uczulenia są widoczne dopiero po kilku dniach – dlatego alergię na słońce trudno zdiagnozować.
Uczulenie na słońce a ciąża
Kobiety w ciąży powinny unikać nadmiernego kontaktu ze słońcem. Przegrzanie organizmu może powodować odwodnienie, przedwczesne skurcze, a w skrajnych przypadkach nawet poronienie! Podczas ciąży skóra kobiety staje się bardzo delikatna i podatna na działanie promieni słonecznych – dzieje się tak pod wpływem zmian hormonalnych zachodzących w organizmie. Opalanie się w ciąży niesie za sobą ryzyko pojawienia się nieestetycznych przebarwień, które niestety nie znikną po porodzie. Ponadto, na twarzy mogą wystąpić “pajączki”. Promieniowanie UV obniża poziom kwasu foliowego, który jest niezbędny do prawidłowego rozwoju płodu. Kobiety w ciąży powinny używać kremów z wysokim filtrem (50), nawet podczas codziennych spacerów.
Jak podkreślają lekarze, promienie UV nie przenikają przez skórę i nie docierają bezpośrednio do dziecka, nie ma więc potrzeby zakrywania brzucha dodatkową warstwą. Podczas upału warto jednak schładzać ciało i wybierać ubrania z przewiewnego, oddychającego materiału.
Uczulenie na słońce u dzieci
Skóra dziecka jest znacznie cieńsza i bardziej delikatna niż skóra dorosłego. Dlatego najmłodsi są jeszcze bardziej narażeni na wystąpienie wysypki po ekspozycji na słońce. Aby tego uniknąć, należy stosować kremy z filtrem, przeznaczone specjalnie dla dzieci. Pamiętajmy również o odpowiedniej ochronie głowy. W przypadku dzieci, nadmierny kontakt z promieniami słonecznymi może być bardzo niebezpieczny. Jeżeli zauważymy u dziecka objawy uczulenia na słońce, powinniśmy jak najszybciej podać mu leki antyhistaminowe.
Uczulenie na słońce – jak leczyć?
Jeżeli zauważyliśmy, że po ekspozycji na słońce na naszym ciele pojawiła się wysypka, powinniśmy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Tego typu uczulenie nie ustępuje samo, a jego objawy mogą się pogłębiać, dlatego niezbędna jest wizyta u dermatologa, który wybierze odpowiednie metody leczenia. Jeśli alergię wywołują czynniki fototoksyczne lub fotoalergiczne, bardzo ważne jest ich jak najszybsze usunięcie. W przypadku poważnych zmian stosowana jest także fotochemioterapia, czyli seria zabiegów polegająca na naświetlaniu skóry falami odpowiedniej długości. Aby leczenie przyniosło efekty, należy przez dłuższy czas unikać promieni słonecznych. Osoby uczulone na słońce powinny włączyć do diety selen i beta karoten- to suplementy o działaniu przeciwutleniającym. Beta-karoten to barwnik, który pochłania promieniowanie UV, chroniąc komórki.
Reakcje alergiczne możemy łagodzić lekami antyhistaminowymi, które niwelują swędzenie i przyspieszają gojenie się zmian skórnych. Lekarze często sięgają także po środki przeciwmalaryczne, które są bardzo skuteczne.
Uczulenie na słońce – domowe metody
Pamiętajmy, że alergia na słońce powinna być leczona przede wszystkim przez dermatologa. Jeśli jednak zależy nam na uzyskaniu jak najlepszych efektów kuracji, możemy wspomóc leczenie domowymi sposobami. Warto wypróbować maść cynkową, okłady z mleka, kefiru lub jogurtu, a także maseczki z dodatkiem miodu i świeżego ogórka. Możemy sięgnąć również po wapno, które łagodzi opuchliznę i stany zapalne. W aptece dostępne są również pianki łagodzące, zawierające panthenol. Uczulenie możemy smarować także kosmetykami z dodatkiem aloesu, który chłodzi ciało.
Alergia na słońce – homeopatia
Homeopatia to forma niekonwencjonalnej medycyny. Jej zasady wykorzystywano w leczeniu alergii już w starożytności. Wśród preparatów homeopatycznych zalecanych osobom walczącym z alergią na słońce możemy wymienić:
- hypericum perforatum 15 CH- należy ssać codziennie, najlepiej 2 tygodnie przed planowanym opalaniem.
- belladonna 9 CH- niweluje zaczerwienienie i obrzęk skóry.
- apis melifica 9 CH- substancję tę stosuje się w przypadku wystąpienia uczulenia przypominającego ukąszenia owadów.
Uczulenie na słońce – profilaktyka
Aby uniknąć alergii na słońce, warto jak najwcześniej zadbać o odpowiednią profilaktykę. Pamiętajmy, aby nie narażać organizmu na szok spowodowany nagłym kontaktem z mocnymi promieniami słonecznymi- przyzwyczajajmy ciało do słońca już wczesną wiosną. Promienie słoneczne mogą być bardzo szkodliwe również dla naszego wzroku, dlatego ważna jest odpowiednia ochrona oczu. Wybierajmy specjalne okulary z filtrem UV. Wybierajmy lekkie ubrania, które chronią ciało. Jeśli chodzi o kremy z filtrem, w upalne dni warto stosować je już pół godziny przed wyjściem na zewnątrz. Osoby walczące z alergią na słońce powinny zadbać o odpowiednią ilość beta-karotenu w diecie.
